Ο «Καλλικράτης» αλλάζει το εκλογικό σύστημα

Οι 120 βουλευτές θα εκλέγονται με λίστα στις 13 περιφέρειες και οι 180 σε μονοεδρικές που θα αντιστοιχούν σε δήμους

Βουλευτές δημοτικών διαμερισμάτων, τα οποία θα αποτυπώνονται σε χάρτες με τις οδούς που τα περικλείουν, χωρίς ωστόσο να ξεφεύγουν από τη γεωγραφική κατανομή των διοικητικών ορίων των νομών της χώρας, δημιουργεί το νέο εκλογικό σύστημα το οποίο έχει επεξεργαστεί ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ι. Ραγκούσης. Με πρόσφατη απόφαση, με την οποία κυρώνονται τα αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού του 2001 και αφορούν τον πραγματικό πληθυσμό κατά δημοτικά διαμερίσματα, ο κ. Ραγκούσης «κλείδωσε» το εκλογικό σύστημα που θα εφαρμοστεί στις δημοτικές εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου, «φωτογραφίζοντας» συνάμα τις κυβερνητικές προθέσεις για τις βουλευτικές εκλογές, στην περίπτωση βεβαίως που διενεργηθούν με το νέο σύστημα, απαραίτητη προϋπόθεση για το οποίο είναι η ψήφισή του από τα 2/3 της Βουλής.

Η απόφαση του υπουργού Εσωτερικών ανοίγει τον δρόμο για να εισαγάγει η κυβέρνηση προς ψήφιση στη Βουλή τον νέο εκλογικό νόμο, ξεπερνώντας τα «αγκάθια» τα οποία είχαν ανακύψει σχετικά με την κατάρτιση των δημοτολογίων τα οποία διατηρούν οι δήμοι και ταυτίζονται πλέον με τους εκλογικούς καταλόγους για τη διενέργεια των βουλευτικών και των αυτοδιοικητικών εκλογών.


Με βάση τον νόμο για τον «Καλλικράτη», οι δημοτικοί σύμβουλοι στις δημοτικές εκλογές δεν θα εκλέγονται από το σύνολο των ψηφοφόρων του δήμου, αλλά απ΄ όσους έχουν τα εκλογικά τους δικαιώματα στα δημοτικά διαμερίσματα, όπως θεωρούνται οι υπό συνένωση «καλλικράτειοι δήμοι», ενώ για τους οκτώ δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς, Πάτρα, Περιστέρι, Ηράκλειο Κρήτης, Λάρισα, Καλλιθέα) οι έδρες των δημοτικών συμβουλίων θα κατανέμονται στα όρια των παλαιών δημοτικών διαμερισμάτων.


Ανάλογη διαδικασία αναμένεται να ακολουθήσει η κυβέρνηση με το νέο εκλογικό σύστημα ανάδειξης των βουλευτών, το οποίο, σύμφωνα με τις κυβερνητικές διακηρύξεις και τη σχετική προεργασία που έχει γίνει από επιστημονική επιτροπή που συγκροτήθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών, θα αποτελεί παραλλαγή του λεγόμενου «γερμανικού μοντέλου» και θα προβλέπει την εκλογή 120 βουλευτών με λίστα στις 13 αυτοδιοικητικές περιφέρειες του «Καλλικράτη» και 180 σε ισάριθμες μονοεδρικές περιφέρειες που θα συσταθούν στους 52 νομούς της χώρας. Απόφαση της κυβέρνησης είναι οι μονοεδρικές περιφέρειες για την εκλογή των 180 μελών του Κοινοβουλίου να ταυτίζονται γεωγραφικά είτε με τα όρια των δημοτικών διαμερισμάτων των υπό συνένωση με τον «Καλλικράτη» δήμων ή με τους ίδιους «καλλικράτειους δήμους» ανάλογα με τον πληθυσμό τους.


Με το νέο εκλογικό σύστημα ανάδειξης των βουλευτών συνδέεται και το εκλογικό σύστημα ανάδειξης των δημοτικών συμβουλίων που επελέγη από την κυβέρνηση. Είναι αλήθεια ότι τυχόν διατήρηση του υφιστάμενου συστήματος ανάδειξης των μελών των δημοτικών συμβουλίων από το σύνολο των κατοίκων του δήμου, όπως ζητούσαν μετ΄ επιτάσεως τα αυτοδιοικητικά στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, θα αποδυνάμωνε πλήρως τους ήδη αποδυναμωμένους με το νέο εκλογικό σύστημα «βαρόνους» των κομμάτων που εκλέγονται συνήθως στις μεγάλες εκλογικές περιφέρειες της χώρας. «Σε αυτή την περίπτωση» , επισημαίνουν κυβερνητικά στελέχη, «στην Α΄ Αθήνας ένας βουλευτής θα εξελέγετο με το 1/9 των ψήφων με τους οποίους θα εξελέγετο ο δημοτικός σύμβουλος» !..


Αντιθέτως, με το νέο εκλογικό σύστημα για τους δήμους που επέλεξε η κυβέρνηση επέρχεται κάποιου είδους... ισορροπία. Ετσι, για παράδειγμα, στις επτά υπό διαμόρφωση μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες στον Δήμο Αθηναίων, που στην πράξη θα ταυτίζονται με τα υφιστάμενα εκλογικά διαμερίσματα, θα εκλέγονται επτά βουλευτές της Α΄ Αθηνών. Οι βουλευτές, με άλλα λόγια, θα έχουν, στη χειρότερη περίπτωση, την ίδια εκλογική βάση με τους δημοτικούς συμβούλους.


Τ ο ίδιο σύστημα θα ισχύσει σε οκτώ περιοχές της χώρας (Α΄ και Β΄ Αθηνών, Α΄ Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Λάρισα, Πάτρα, Καλλιθέα, Ηράκλειο Κρήτης).


Το κριτήριο που ελήφθη υπόψη από την επιτροπή που επεξεργάστηκε το νέο σύστημα ανάδειξης των βουλευτών είναι ότι καθεμία από τις 180 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες που θα συσταθούν θα αντιστοιχεί σε 50.000- 60.000 κατοίκους. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και οι δημοτικοί σύμβουλοι του Δήμου Περιστερίου, για παράδειγμα, στην περίπτωση που εξελέγοντο από το σύνολο των κατοίκων του δήμου, θα είχαν ισχυρότερη νομιμοποίηση από τους βουλευτές της Β΄ Αθηνών.


Σε 26 μονοεδρικές σπάει η Β' Αθήνας
Σύμφωνα με τη μελέτη της επιτροπής που έχει συστήσει ο υπουργός Εσωτερικών κ. Ι. Ραγκούσης για το νέο εκλογικό σύστημα ανάδειξης των βουλευτών, στη Β΄ Αθηνών θα δημιουργηθούν 26 μονοεδρικές περιφέρειες (στη θέση των 42 εδρών που είναι σήμερα) οι οποίες θα «καλύπτουν» τους δήμους του «Καλλικράτη». Στον Πειραιά (Α΄ και Β΄ Πειραιώς) θα συσταθούν 9 μονοεδρικές περιφέρειες, που θα αντιστοιχούν στους δήμους του «Καλλικράτη» μαζί με τα νησιά. Στην Περιφέρεια της Αττικής θα συσταθούν 7 μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, που θα εκτείνονται στα γεωγραφικά όρια των «Καλλικράτειων δήμων». Στη Θεσσαλονίκη (Α΄ και Β΄) οι 14 μονοεδρικές περιφέρειες θα αντιστοιχούν στους νέους δήμους της συμπρωτεύουσας.


Με βάση τη νέα αρχιτεκτονική για το κράτος ο αριθμός των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών που θα δημιουργηθούν σε κάθε νομό της χώρας θα υπολείπεται από τον αριθμό των δήμων του «Καλλικράτη». Ο αριθμός των δήμων, δηλαδή, θα είναι σχεδόν διπλάσιος στις περισσότερες περιπτώσεις από τον αριθμό των μονοεδρικών εκλογικών περιφερειών. Τόσο οι δήμοι όμως όσο και οι μονοεδρικές θα περιορίζονται στα γεωγραφικά όρια των νομών της χώρας. Δήμοι και εκλογικές περιφέρειες θα ταυτίζονται μόνο στην Καβάλα, στην Ημαθία, στο Ρέθυμνο και στα νησιά Λευκάδα, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο, Χίο και Σάμο, μετά και την απόφαση της κυβέρνησης κάθε νησί, εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια, να αποτελέσει ξεχωριστό δήμο. Ο αριθμός των μονοεδρικών, κατά τ΄ άλλα, που θα συσταθούν σε κάθε νομό θα είναι από μία έως και 5 (Αχαΐα). Ετσι, για παράδειγμα, η μελέτη προβλέπει ότι στη Μεσσηνία όπου υπάρχουν τέσσερις δήμοι θα υπάρχουν 3 εκλογικές περιφέρειες, στη Λακωνία 2 εκλογικές περιφέρειες, στην Αιτωλοακαρνανία 4 εκλογικές περιφέρειες, στην Εύβοια 4 εκλογικές περιφέρειες, στη Μαγνησία 3 εκλογικές περιφέρειες, στη Χαλκιδική 2 εκλογικές περιφέρειες κ.λπ.


Στο 40,2% ο πήχης της αυτοδυναμίας
Η κυβέρνηση έχει οριστικοποιήσει και τις βασικές παραμέτρους του νέου εκλογικού συστήματος. Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του υπουργού Εσωτερικών, το νέο σύστημα, εκτός από την εκλογή 180 βουλευτών σε ισάριθμες εκλογικές περιφέρειες (ή 175, σε περίπτωση που υπάρξει σύγκλιση των κομμάτων για την ψήφο των ομογενών) και των 120 ή 125 στις 13 περιφέρειες της χώρας με λίστα, δεν θα διαφέρει ουσιαστικά από τον «νόμο Σκανδαλίδη». Θα διατηρείται, δηλαδή, η πριμοδότηση του πρώτου σε ψήφους κόμματος με 40 (αντί για 50 που προβλέπει ο «νόμος Παυλόπουλου») βουλευτές, θα τοποθετεί τον πήχη της αυτοδυναμίας περίπου στο 40,2% και θα παραμείνει το όριο του 3% για την είσοδο των κομμάτων στη Βουλή.


Η κυβέρνηση, μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν από βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, φαίνεται να εγκαταλείπει και την πρόταση που διατυπώθηκε από μέλη της επιτροπής- με το σκεπτικό της καταπολέμησης του «μαύρου» πολιτικού χρήματος και των πελατειακών σχέσεων -, να εκλέγονται και οι 180 βουλευτές των μονοεδρικών περιφερειών χωρίς σταυρό προτίμησης.
Αναδημοσιευση Απο το Βημα