Νέος Δικτυακός Τόπος Προγράμματος LIFE+

Έργο LIFE+ Αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης μέσω μιας δομημένης προσέγγισης
Στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού μέσου LIFE+, το ΕΚΒΥ, η Περιφέρεια Πελοποννήσου και ο Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγρότοπου Μουστού, από τον Ιανουάριο 2009 ξεκίνησαν την υλοποίηση του έργου LIFE+ ΦΥΣΗ με τον αριθμό LIFE07 NAT/GR/000286 και τίτλο «Αποκατάσταση των δασών Pinus Nigra στον Πάρνωνα (GR2520006) μέσω μιας δομημένης προσέγγισης». Η διάρκεια του έργου είναι 4,5 έτη. Συγχρηματοδοτείται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Σκοποί του έργου είναι:
Α. Η επίδειξη της εφαρμογής μιας δομημένης προσέγγισης για την αποκατάσταση καμένων περιοχών του τύπου οικοτόπου προτεραιότητας "Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη μαύρης πεύκης" με κωδικό 9530.

Β. Η αποκατάσταση 290 εκταρίων του τύπου οικοτόπου προτεραιότητας "Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη μαύρης πεύκης" στον ΤΚΣ GR2520006 "Όρος Πάρνωνας (και περιοχή Μαλεβής)". Η αποκατάσταση τουλάχιστον 290 εκταρίων των καμένων περιοχών θα αντισταθμίσει ουσιαστικά την απώλεια του οικοτόπου προτεραιότητας "Mεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη μαύρης πεύκης" που επλήγη από τις πυρκαγιές του 2007 στην περιοχή του έργου. Οι εκτάσεις που θα αποκατασταθούν αντιπροσωπεύουν το 68% της κάλυψης του τύπου οικοτόπου που κάηκε από τις πυρκαγιές του 2007 στο Όρος Πάρνωνα.

Συνοπτικά οι δράσεις του έργου είναι οι ακόλουθες:
 Αποτίμηση των συνεπειών των πυρκαγιών στην περιοχή «Όρος Πάρνωνας (και περιοχή Μαλεβής)» με κωδικό GR2520006.
 Ανάπτυξη και επίδειξη συστηματικής προσέγγισης για τη λήψη αποφάσεων για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης.
 Μελέτη εφαρμογής αποκατάστασης.
 Εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης.
 Εφαρμογή των μέτρων αποκατάστασης.
 Δράσεις πληροφόρησης και ενημέρωσης.
Η αποτίμηση των συνεπειών των πυρκαγιών στην περιοχή του Πάρνωνα θα βασισθεί σε λεπτομερή αποτύπωση και χαρτογράφηση των καμένων εκτάσεων με τη χρήση της τηλεπισκόπισης, γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών και εργασίας πεδίου. Σκοπός της είναι να αξιολογήσει τις επιπτώσεις σε επίπεδο τύπου οικοτόπου (δάση μαύρης πεύκης), σε επίπεδο περιοχής (Πάρνωνας), συνόλου Τόπων Κοινοτικής Σημασίας και συνόλου εξάπλωσης των δασών μαύρης πεύκης στην Ελλάδα. Παραδοτέο της δράσης θα είναι η έκθεση αποτίμησης των συνεπειών των πυρκαγιών στην περιοχή «Όρος Πάρνωνας (και περιοχή Μαλεβής)».

Η δράση επίδειξης μιας συστηματικής προσέγγισης για τη λήψη αποφάσεων για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης, αποσκοπεί στο να επιταχύνεται ο καθορισμός προτεραιοτήτων για την αποκατάσταση των εκτάσεων που έχουν πληγεί. Η δράση αυτή θα βοηθήσει στο να αντιμετωπισθούν καλύτερα τα προβλήματα στενότητας χρόνου, οικονομικών πόρων και φυτευτικού υλικού για την αποκατάσταση των δασών μαύρης πεύκης. Στο πλαίσιο αυτό, ως πρώτο βήμα θα καθορισθούν συγκεκριμένα κριτήρια για την εφαρμογή της προσέγγισης (π.χ. δυνατότητες φυσικής αναγέννησης), κατόπιν οι επιμέρους περιοχές θα ιεραρχηθούν ως προς την καταλληλότητά τους με βάση τα συγκεκριμένα αυτά κριτήρια, θα ληφθούν υπόψη επιπρόσθετοι παράγοντες (π.χ. προσβασιμότητα) και θα επιλεγούν οι κατάλληλες μέθοδοι αποκατάστασης. Οι μέθοδοι αποκατάστασης που μπορούν να εφαρμοσθούν στην Ελλάδα είναι η υποστήριξη της φυσικής αναγέννησης και ο συνδυασμός φυτεύσεων και σποράς. Στις περιπτώσεις δασών μαύρης πεύκης που έχουν πληγεί από εκτεταμένες επικόρυφες πυρκαγιές ή έχουν καεί επανειλημμένα έχει αποδειχθεί ότι χρειάζεται τεχνητή αποκατάσταση κυρίως με φυτεύσεις. Ο συνδυασμός των τεχνικών αυτών θα πρέπει να είναι κατάλληλα σχεδιασμένος ώστε να εξασφαλίζεται η διατήρηση του τύπου οικοτόπου και η βιοποικιλότητα γενικότερα. Μέσω της δράσης θα παραχθεί οδηγός εφαρμογής της συστηματικής προσέγγισης για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης ο οποίος θα περιλαμβάνει:
• περιγραφή των πληροφοριών που πρέπει να είναι διαθέσιμες πριν την πυρκαγιά,
• περιγραφή των πληροφοριών που πρέπει να συλλεχθούν μετά την πυρκαγιά και
• οδηγίες για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν και για τις μεθόδους που θα πρέπει να εφαρμοσθούν για τη λήψη των αποφάσεων για τα ενδεδειγμένα μέτρα αποκατάστασης.
Σε εφαρμογή της μεθόδου αυτής θα διατυπωθεί και η πρόταση προτεραιοτήτων για την αποκατάσταση των συστάδων και τμημάτων που θα αποκατασταθούν στο πλαίσιο του έργου LIFE+ στον Πάρνωνα και ο ενδεδειγμένος συνδυασμός μεθόδων αποκατάστασής τους.

Η μελέτη εφαρμογής είναι η απαραίτητη τεχνική μελέτη με βάση την οποία θα υλοποιηθούν, από το Δασαρχείο Σπάρτης, τα μέτρα αποκατάστασης που θα υποδειχθούν. Η μελέτη εφαρμογής θα περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα τεχνικά και οικονομικά στοιχεία για την ομαλή και έγκαιρη υλοποίηση των εργασιών αποκατάστασης που είναι απαραίτητα σε κάθε προσπάθεια αποκατάστασης δασικών οικοσυστημάτων.

Σημαντική δράση του έργου θα είναι η εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης που θα βασισθεί σε ένα δίκτυο μόνιμων επιφανειών. Από αυτές θα συλλέγονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα δεδομένα βλάστησης και εδάφους σύμφωνα με προδιαγραφές που θα συνταχθούν. Εκτιμάται ότι θα χρειασθεί η εγκατάσταση 15 έως 25 επιφανειών έκτασης 2,5 στρεμμάτων. Το σύστημα παρακολούθησης θα επιδιωχθεί ιδιαίτερα να είναι συμβατό και με την παρακολούθηση των δασικών οικοσυστημάτων γενικότερα που προσπαθεί να οργανώσει η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος. Με τον τρόπο αυτό εκτός από την παρακολούθηση της εξέλιξης της αποκατάστασης θα μπορούν μελλοντικά να παρακολουθούνται και άλλες παράμετροι όπως η προσαύξηση των συστάδων κ.λπ.

Οι δράσεις πληροφόρησης και διάχυσης των αποτελεσμάτων του έργου περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ιστοσελίδας, τη διοργάνωση διεθνούς συνάντησης εργασίας για την ανασκόπηση των μεταπυρικών επεμβάσεων σε δάση μαύρης πεύκης, την έκδοση οδηγού εφαρμογής μιας συστηματικής προσέγγισης για την αποκατάσταση δασών μαύρης πεύκης και διακίνησή του στις αρχές που έχουν αρμοδιότητα σε θέματα αποκατάστασης δασών, την παρουσίαση του έργου σε συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και την έκδοση τρίπτυχου εντύπου παρουσίασης του έργου. Εκτός από την ιστοσελίδα, η πρόοδος και τα επιτεύγματα του έργου θα δημοσιοποιούνται τακτικά στα τοπικά και εθνικά ΜΜΕ και στο περιοδικό ΑΜΦΙΒΙΟΝ. Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί επίσης στη συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές για την προώθηση της συστηματικής προσέγγισης που εφαρμόζεται στο παρόν έργο κατά την υλοποίηση δράσεων αποκατάστασης δασών μαύρης πεύκης σε άλλες περιοχές.
Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα http://www.fdparnonas.gr/el/press-releases/17